ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ ශ්‍රී ලංකාවට වැඩම කළ පළමු අවස්ථාව සනිටුහන් කිරීමත්, සුමන සමන් දෙවිදුන් සෝවාන් වීම සහ තුන් බෑ ජටිලන් බණ අසා පැවිදි වීම, දුරුතු පුර පසළොස්වක පෝය දිනයේ වැදගත්කමයි. බුද්ධත්වයෙන් මාස නවයකට පසු අද වැනි දිනයක ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ යක්ෂ හා නාග ගෝත්‍ර අතර ගැටුමක් නිරාකරණය කිරීම සඳහා ප්‍රථම වතාවට ශ්‍රී ලංකාවට පා තැබුවේය. ඒ අද වන් පුර පසළොස්වක පොහෝ දිනකයි.
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ පළමු සංචාරයේ දී මේ රටෙහි වාසය කළේ යක්වරුන් වන අතර ඔවුන් මිනිසුන් වන අතර රාවණා සහ ඔහුගේ සහෝදර විභිෂනෙගෙන් පැවත එන්නන් විය. නාග ගෝත්‍රයෙන් පැවත එන්නන් වූයේ ලංකාවේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික වැසියන්ය.
යක්ක සහ නාගයන් නිරන්තරයෙන් ගැටුම් ඇති කර ගත් අතර බෞද්ධයන් අතර විශ්වාසයක් පවතීන්නේ සුමන සමන් දෙවියන් විසින් මෙම සතුරුකම අවසන් කරන ලෙස බුදුන් වහන්සේට ආරාධනා කළ බවයි. මෙම ආරාධනයෙන් බුදුරජාණන් වහන්සේ මහියංගන මහනාගා වත්තට පා තැබුවේය. මෙහි දී බණ අසා සොවාන් භාවයට පත් වු සුමන සමන් දෙවිදුන් බුදුරදුන්ගේ ග්‍රීවා දාතු හා කේශ ධාතු නිදන් කර මහියංගන සැය ඉදිකරනු ලබයි. සොවාන් භාවයට පත් වු සුමන සමන් දෙවිදුන් ඇතුළු පිරිස බුදුරදුන්ට සමනල කන්ද හෙවත් ශ්‍රීපාදස්ථනයට ආරාධනා කරනු ලබයි.
යක්ඛයින් යටත් කර නිවැරදි මාවතකට යොමු කිරීමට බුදුරජාණන් වහන්සේ ලංකාවට පැමිණියේය. මෙම වැදගත් සිදුවීම සිදු වූයේ බුදුරදුන්ගේ බුද්ධත්වයට පසු නවවන මාසයේ.
